اگر در طول ورزش به سرعت از دراز کشیدن به حالت ایستاده تبدیل شوید (مثلاً حالت شنا_پرش ایستاده)، ممکن است کمی احساس سرگیجه کنید. این پدیده به عنوان هیپوتانسیون ارتواستاتیک یا وضعیتی شناخته می شود و افراد مبتلا به فشار خون پایین را شدیدتر از سایرین تحت تاثیر قرار می دهد.
به گفته هدر میلتون، ام اس، متخصص، فیزیولوژیست ورزش بالینی عضو هیئت مدیره و سرپرست در مرکز عملکرد ورزشی ان وای یو در شهر نیویورک، تغییر سریع موقعیت ها باعث ایجاد تغییراتی در فشار خون می شود که ممکن است در برخی افراد باعث سرگیجه شود. او توضیح میدهد: «رفتن از یک موقعیت افقی، جایی که جریان خون را به قلب خود افزایش دادهاید، به حالت عمودی، بازگشت خون به قلب شما را کاهش میدهد، به طوری که میتواند فشار خون شما را کمی کاهش دهد.»
اگر میدانید فشار خون پایینی دارید (بر اساس گفتههای کلینیک مایو، فشار خون پایینتر از ۹۰ میلیمتر جیوه سیستولیک یا ۶۰ میلیمتر جیوه دیاستولیک)، یا فردی هستید که وقتی سریع از رختخواب خارج میشوید، سریع سرگیجه دارید، و دارو مصرف می کنید یکی از دلایل همین است. میلتون می افزاید: تغییر سریع موقعیت در حین ورزش ممکن است باعث سرگیجه شما شود.
بر اساس مقاله مروری در ناتریشن ری ویو، اگر در حین ورزش تحت تاثیر فشار خون وضعیتی قرار می گیرید، ممکن است بتوانید با نوشیدن ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلی لیترآب ۱۵ تا ۲۰ دقیقه قبل از تمرین، آن را کاهش دهید. .
میلتون میگوید حتی اگر بهطور معمول فشار خون پایینی ندارید، کمآبی میتواند حجم خون (کل مقدار مایع در گردش در قلب) را کاهش دهد، که همچنین فشار خون را کاهش میدهد.
برای جلوگیری از سرگیجه - و به طور کلی سالم ماندن - قبل، حین و بعد از ورزش مقدار زیادی آب بنوشید. نیاز به آب از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما تقریباً ۸ تا ۱۲ ایوان مایعات در روز را هدف قرار دهید. به گفته میلتون، می توانید وضعیت هیدراتاسیون خود را با رنگ ادرار خود بسنجید: به گفته میلتون، زرد روشن خوب است، در حالی که هر چیزی تیره تر به معنای نیاز به آبرسانی است. با این حال، به خاطر داشته باشید که برخی داروها (مانند ریفامپین، فنازوپیریدین، برخی ملین ها و داروهای شیمی درمانی) و غذاها (مانند چغندر، لبو، ریواس، شاه توت) ممکن است بر رنگ ادرار شما تأثیر بگذارند.
میلتون می گوید که قند خون پایین (هیپوگلیسمی) یکی از دلایل رایجی است که افراد در حین یا بعد از ورزش احساس سرگیجه می کنند. به گفته دانشکده پزشکی هاروارد، از آنجایی که قند خون (همچنین به عنوان گلوکز خون شناخته می شود) منبع اصلی انرژی مغز شما است، مصرف کم این سوخت می تواند در عملکرد آن اختلال ایجاد کند. نتیجه: سرگیجه.
قند خون پایین بیشتر در میان افراد مبتلا به دیابت رایج است، اما معمولاً زمانی اتفاق میافتد که افراد کالری را خیلی کم میکنند (مثلاً رژیم میگیرند)، یا کسانی که بدون سوختگیری اولیه ورزش میکنند (مثلاً اول صبح).
میلتون میگوید، اگر احساس لرزش، ضعف یا لرزیدن دستهایتان داشته باشید، متوجه خواهید شد که آیا سرگیجهتان نتیجه قند خون پایین است یا خیر.
خوردن یک میان وعده کوچک با کمی کربوهیدرات و پروتئین حدود یک یا دو ساعت قبل از تمرین ممکن است به جلوگیری از افت قند خون در طول ورزش کمک کند. میلتون می گوید، یک وعده ماست و میوه یا یک تکه نان تست با یک تخم مرغ را امتحان کنید.
مغز شما علاوه بر قند خون، برای عملکرد به میزان زیادی به اکسیژن نیز وابسته است. میلتون میگوید، با این حال، اگر بیش از حد شدید ورزش کنید، بدن شما نمیتواند نیازهای اکسیژن را برآورده کند و مغز و سایر بافتها بدون اکسیژنی که برای حفظ حرکت شما نیاز دارند باقی میماند.
اگر در حین تمرین نفس نفس می زنید، شدت آن را کمی کاهش دهید. و اگر دچار سرگیجه شدید، وقت آن است که تمرین را ترک کنید. سعی کنید استراحت کنید. میلتون می گوید: «اگر احساس سرگیجه می کنید، همیشه خوب است که خود را در موقعیت افقی قرار دهید.
یک دلیل بالقوه – هرچند کمتر محتمل – برای سرگیجه در حین یا بعد از ورزش، آریتمی است، وضعیتی که در آن قلب شما خیلی سریع، خیلی آهسته یا با الگوی نامنظم میزند. دلیل؟ میلتون می گوید: ضربان قلب ما بخشی از چیزی است که جریان خون و اکسیژن رسانی به مغز و بافت های کاری ما را تعیین می کند. و اگر قلب شما خیلی سریع، خیلی آهسته یا با الگوی نامنظم می تپد، نمی تواند خون را به طور موثر پمپاژ کند، که می تواند باعث سرگیجه شود.
اگر سرگیجه شما با درد قفسه سینه، دوبینی، تکلم نامفهوم، مشکل در راه رفتن و یا تشنج همراه است، به دنبال کمک فوری پزشکی باشید.